Onze oproep

1. Versterk de dialoog over kwaliteit

Een steeds betere kwaliteit vraagt een voortdurend en openbaar gesprek. Een dialoog met deskundigen over het belang en de inhoud van een goede bouwcultuur. Maar ook met lokale betrokkenen over specifieke kwaliteit van een plan. Een hoge kwaliteit kan alleen worden bereikt als alle relevante disciplines bij dat onderlinge gesprek betrokken zijn. Ook de sociologie en psychologie van de ruimte zijn, net als de implicaties voor de gezondheid, factoren die een rol spelen bij de kwaliteit van onze leefomgeving.

Voorbeeld: Dialoog Omgevingskwaliteit (DOK) Zuid-Holland en Zeeland.
De initiatiefnemer, de gemeente en kwaliteitsadviseurs maken zo vroeg mogelijk een ‘kansenkaart’, waarin de wensen van de investeerder, de randvoorwaarden van de gemeente en de mogelijkheden van landschap, architectuur en erfgoed worden samengebracht.

2. Ga op zoek naar de koppelkansen

De grote verbouwing van Nederland slaagt alleen als we echt integraal gaan werken. Dat betekent dat elke ingreep in onze omgeving minimaal verbonden moet worden met één andere maatregel - en het liefst natuurlijk meer. Wie bijvoorbeeld infrastructuur aanpakt, neemt daarbij direct waterberging mee. Een dijk die wordt aangepast, kan mogelijk ook voor parkeergelegenheid worden ingezet. Dit zijn de strategische koppelkansen. Wie ze identificeert en benut, slaagt erin om opgaven met ogenschijnlijke tegenstrijdigheden toch te laten slagen.

Voorbeeld: Kustwerk Katwijk
Rijkswaterstaat moest Katwijk beschermen tegen een hoger zeeniveau. Door een dijk-in-duin constructie is niet alleen de veiligheid gewaarborgd, maar tegelijk een parkeergarage in de dijk gerealiseerd, die zonder de koppeling te duur zou uitvallen; het uitzicht op zee is veiliggesteld en er is een natuurlijke begroeiing met helmgras aangelegd.

3. Besef dat Nederland van iedereen is

Ruimtelijke ordening was lange tijd iets ‘voor’ de mensen en niet ‘door’ of ‘van’ hen. Door mensen in de omgeving mede-eigenaar te maken van nieuwe projecten, ontstaan er betere plannen met meer maatschappelijk draagvlak. Dat betekent het loslaten van de oude institutionele aanpak, waarin de overheid de lijnen uitzette. In plaats daarvan gaan we ‘bottom based’ te werk: de ideeën komen van onderop, maar worden wel via een duidelijke regie gebundeld en tot realisatie gebracht.

Voorbeeld: Herinrichting Markdal
Een handvol actieve bewoners ten zuiden van Breda mobiliseert ondernemers, ambtenaren, natuurliefhebbers en investeerders voor een plan dat zo’n dertig afzonderlijke investeringsprojecten telt, van grootschalige aardbeienteelt via versterking van biodiversiteit tot woningbouw.

4. Zet ontwerpers in om schijnbare tegenstellingen op te lossen

Het combineren van verschillende belangen in één krachtig plan lukt alleen wanneer partijen elkaar op gedeelde waarden kunnen vinden. Schijnbaar botsende belangen van bijvoorbeeld natuur, mobiliteit en duurzaamheid bleken in het verleden toch oplosbaar. Bij uitstek ontwerpers zijn geschikt om de noodzakelijke creatieve verbindingen tot stand te brengen: zij dienen namelijk alleen het overkoepelende belang van een aantrekkelijke leefomgeving. Zij zullen moeten worden opgeleid en dan in de praktijk in staat worden gesteld om voor samenhang en synergie te zorgen.

Voorbeeld: Bajes Kwartier
Groen, gezond, gelukkig en geïnspireerd: de beloftes liegen er niet om. Ontwerpers maken van de oude Bijlmerbajes een inclusief stadsdeel waar ontmoeting centraal staat en de kringloop van het leven in een verbouwde gevangenistoren letterlijk zichtbaar wordt. Duurzaam, sociaal, met respect voor de historie.

Onderteken mee!

<< terug